Bóle kolan u nastolatków, są często występującym problemem, który ogranicza uczestniczenie w treningach z pełnym zaangażowaniem. Jedną z przyczyn pojawiającego się bólu jest martwica jałowa kości piszczelowych, czyli choroba Osgood Schlattera. Jest to najczęściej występująca choroba u młodych piłkarzy, którzy wchodzą w fazę dynamicznego wzrostu i dotyczy rejonu płytki wzrostowej guzowatości piszczelowej. Główne objawy bólowe pojawiają się podczas intensywnych treningów w szczególności podczas biegania i skakania – nie bez znaczenia zostaje tu kwestia trenowania na boiskach ze sztuczną nawierzchnią, które tylko potęguje występowanie tego schorzenia. Szybkie tempo wzrostu, które zazwyczaj przypada między 12 a 14 rokiem życia u młodych piłkarzy sprzyja rozwijaniu się tej choroby. Kości młodych zawodników nie są wystarczająco twarde by sprostać siłom wywieranym na nie przez mięśnie, stąd dochodzi do tzw. złamania awulsyjnego. W przypadku tej choroby, zbyt napięty (silny) mięsień czworogłowy uda przyczepiający się wspólnie z więzadłem rzepki do guzowatości piszczeli powoduję tego typu złamanie.
Bóle kolan u nastolatków- skąd wynikają?
- Chrząstka stawowa u młodego człowieka jest grubsza od chrząstki stawowej dorosłego.
- Połączenie pomiędzy płytką nasadową a przynasadą kości jest narażone na uszkodzenie, głównie przez działanie sił ścinających.
- Miejsce przyczepu ścięgien do kości u młodych ludzi – apofizy- są relatywnie słabymi połączeniami chrzęstnymi skłonnymi do złamań awulsyjnych.
- Przynasady kości długich u nastolatków są bardziej sprężyste oraz elastyczne niż kości dojrzałych osób, dzięki czemu są bardziej odporne na typowe złamania.
- U nastolatków – szczególnie chłopców – podczas okresu szybkiego wzrostu kości ulegają bardzo intensywnemu wydłużeniu, natomiast mięśnie i ścięgna nie wydłużają się równie szybko, stąd często występujące problemy z koordynacją ruchową.
Trudno jest zapobiec wystąpieniu tej choroby, ale można zawczasu podjąć pewne działania profilaktyczne, które powinny złagodzić jej przebieg. Do takich działań zaliczam:
- Określenie PHV (Peak High Velocity) czyli, w jakim czasie będzie występował okres najdynamiczniejszego wzrostu młodego człowieka (indywidualnie dla każdego) i dostosowanie objętości i intensywności treningów.
- Wprowadzenie systematycznego treningu oporowego – co jest udowodnione badaniami naukowymi, że właściwie zaprogramowany trening siłowy zwiększa gęstość mineralną kości czyniąc je odporniejszymi m.in. na złamania awulsyjne.
- Zapewnienie odpowiedniej regeneracji głównie poprzez zadbanie o właściwą elastyczność mięśni przez stosowanie masaży i kąpieli kontrastowych.
Bóle kolan u nastolatków, szczególnie te związane z chorobą Osgooda-Schlattera, są częstym problemem w okresie intensywnego wzrostu. Choć całkowite zapobieżenie tej dolegliwości jest trudne, odpowiednia profilaktyka, w tym dostosowanie intensywności treningów, regularny trening siłowy oraz dbanie o regenerację, mogą znacząco złagodzić jej przebieg. Wczesne rozpoznanie objawów i indywidualne podejście do młodego człowieka pomagają w skutecznym zarządzaniu bólem kolan i minimalizacji ryzyka kontuzji.
Bóle kolan u nastolatków są powszechnym problemem, który może znacząco ograniczyć ich możliwości treningowe i ogólne funkcjonowanie poza aktywnością fizyczną. Poza chorobą Osgooda-Schlattera istnieje kilka innych czynników, które mogą prowadzić do dolegliwości bólowych w tym obszarze.
Książka dla młodych sportowców
i ich rodziców mojego autorstwa!
Inne przyczyny bólu kolan u nastolatków
Oprócz martwicy jałowej guzowatości piszczelowej, wśród młodzieży mogą występować również inne problemy przeciążeniowe. Do najczęstszych należą:
- Zespół przeciążeniowy więzadła rzepki (tzw. kolano skoczka) – częsty problem u piłkarzy trenujących na twardych nawierzchniach. Objawia się bólem w dolnej części rzepki, nasilającym się przy skakaniu i lądowaniu.
- Zespół pasma biodrowo-piszczelowego – ból pojawia się po bocznej stronie kolana i wynika z nadmiernego napięcia mięśniowego.
- Uszkodzenia łąkotek – szczególnie istotne dla zawodników często wykonujących gwałtowne zmiany kierunku biegu.
- Nieprawidłowe wzorce ruchowe i osłabienie mięśni stabilizujących kolano – niewystarczająca kontrola ruchowa zwiększa ryzyko przeciążeń.
Jak można zapobiegać problemom z kolanami?
Rodzice i trenerzy powinni zwrócić szczególną uwagę na:
- Regularne ćwiczenia stabilizacyjne i wzmacniające – kluczowe jest wzmocnienie mięśni core oraz mięśni stabilizujących kolano, co zmniejsza ryzyko urazów.
- Prawidłową technikę biegania i lądowania – złe nawyki ruchowe mogą prowadzić do nadmiernego przeciążenia struktur stawowych.
- Odpowiednią rozgrzewkę i regenerację – dynamiczna rozgrzewka i ćwiczenia rozciągające po treningu pomagają utrzymać elastyczność mięśni.
- Odpowiednie obuwie i nawierzchnię – trenowanie na sztucznej murawie zwiększa ryzyko kontuzji, dlatego warto dbać o odpowiednią amortyzację.
Kiedy zgłosić się do specjalisty?
Jeśli ból kolana utrzymuje się przez dłuższy czas, nasila się przy aktywności fizycznej lub pojawiają się inne objawy, takie jak opuchlizna czy ograniczenie ruchomości stawu, warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą. Wczesna diagnoza i indywidualnie dobrany plan postępowania mogą pomóc uniknąć długotrwałych problemów zdrowotnych i przerw w treningach.
Umów się na konsultację!
Jeśli Twoje dziecko skarży się na bóle kolan podczas gry w piłkę, nie bagatelizuj problemu. Jako trener przygotowania motorycznego pomagam młodym zawodnikom wzmocnić ciało, poprawić stabilizację i zapobiegać kontuzjom. Zapraszam na indywidualne konsultacje i treningi na siłowni na Ursynowie.
Skontaktuj się ze mną i zadbaj o zdrowie młodego piłkarza już dziś!
Przeczytaj także:
- Urazy kolan – trening siły jak element rehabilitacji
- Powrót do sportu po kontuzji – sprawdź czy jesteś gotów
- Planowanie obciążeń treningowych po kontuzji: powrót do sportu
